On İki Hayvanlı Takvimin Gerçek Mucidi Türkler Bu durumda on ikilik devreyi esas alan takvim, yani on iki hayvanlı takvim Göktürk döne...
On İki Hayvanlı Takvimin Gerçek Mucidi Türkler
Bu durumda on ikilik devreyi esas alan takvim, yani on iki hayvanlı takvim Göktürk dönemi öncesinde kullanılıyordu. Kökeni kuzey medeniyeti olup, Asya Hunları tarafından da kullanılmıştır. On iki hayvanlı takvimin gerçek mucidi Türkler olmuştur.
Bilge Kağan’ın ölümü için ise, (anıtta) şu bilgiler bulunmaktadır:
“Bunça kazganıp kangım kağan it yıl onunç ayı altı otuzkauça bardı. Lazgın yıl bi_inç ay yiti otuzka yoğ ertürtüm.”
(Bu kadar kazanıp babam, kağan köpek yılı, onunca ay, yirmi altıda uçup gitti. Domuz yılı beşinci ay, yirmi yedide yas töreni yaptırdım”)
On iki Hayvanlı Türk takvimi yalnız Orta Asya’da kullanılmamış, çok geniş coğrafyalarda Türk kavimlerinin kullandığı bir takvim olmuştur. Bu takvimi kullanan kavimlerden biri de Tuna Bulgarlarıdır. Onlar hayvan adlarını kendi dillerinin yapısına uygun bir biçimde belirlemişlerdir. Ayrıca da diğer Türk topluluklarında olduğu gibi sayı sırasına göre belirtmişlerdi.
Kronolojinin kurulmasında Türklerin kullandıkları takvim önemli bir yer tutmaktadır. Türk kavimlerinin en eski zamanlardan beri, en çok kullandıkları takvim sistemi, devri On iki Hayvanlı takvim sistemidir. İslam-Türk âlimleri bu on ikili sisteme Tarih-i Türki, Tarih-i Türkistan, Tarih-i Khıta ve Uygur veya Sal-i Türkan (Türk yılı) demektedirler (Turan 1941: 24). Bu takvimde Dünya’nın ömrü 3.600.000 yıldır. Bu süre 360 vendir. 1 ven 10.000 yıldır. 12 yıl 1 devirdir. 1 yıl 12 aydır. 1 ay 4 hafta ve 30 gündür (Nur 1926: 2). Bu on ikili sistemde her hayvan bir yıla ad vermektedir. Devre tamamlandıktan sonra, yeniden on ikili devre başlamaktadır. Yıllara adlarını veren hayvanlar sırasıyla şunlardır: 1) sıçgan (sıçan), 2) Ud (öküz), 3) pars (pars), 4) tavışgan (tavşan), 5) nek (timsah), 6) yılan (yılan), 7) und (at), 8) koy (koyun), 9) biçin (maymun), 10) tagaku (tavuk), 11) it (köpek), 12) tonguz (domuz) (Kaşgarlı Mahmud: I, 346). Sıralamadan da anlaşılacağı üzere, devrenin ilki sıçan, sonu ise domuz yılıdır.
Prof. Dr. İlhami Durmuş'un
Bozkır Kültür Çevresi Türk Tarihi Araştırmaları ve Kronolojisi makalesinden
Tamamı : http://goo.gl/9UQyii (Adres çubuğuna yazılınca makale pdf olarak bilgisayarınıza inmektedir.)
Ayrıca, Türk Takvimi : http://goo.gl/yeEkqa
Türk Astrolojisi : http://www.ntvmsnbc.com/ id/25043545/
http://www.ntvmsnbc.com/ id/25085903/
Bu durumda on ikilik devreyi esas alan takvim, yani on iki hayvanlı takvim Göktürk dönemi öncesinde kullanılıyordu. Kökeni kuzey medeniyeti olup, Asya Hunları tarafından da kullanılmıştır. On iki hayvanlı takvimin gerçek mucidi Türkler olmuştur.
Bilge Kağan’ın ölümü için ise, (anıtta) şu bilgiler bulunmaktadır:
“Bunça kazganıp kangım kağan it yıl onunç ayı altı otuzkauça bardı. Lazgın yıl bi_inç ay yiti otuzka yoğ ertürtüm.”
(Bu kadar kazanıp babam, kağan köpek yılı, onunca ay, yirmi altıda uçup gitti. Domuz yılı beşinci ay, yirmi yedide yas töreni yaptırdım”)
On iki Hayvanlı Türk takvimi yalnız Orta Asya’da kullanılmamış, çok geniş coğrafyalarda Türk kavimlerinin kullandığı bir takvim olmuştur. Bu takvimi kullanan kavimlerden biri de Tuna Bulgarlarıdır. Onlar hayvan adlarını kendi dillerinin yapısına uygun bir biçimde belirlemişlerdir. Ayrıca da diğer Türk topluluklarında olduğu gibi sayı sırasına göre belirtmişlerdi.
Kronolojinin kurulmasında Türklerin kullandıkları takvim önemli bir yer tutmaktadır. Türk kavimlerinin en eski zamanlardan beri, en çok kullandıkları takvim sistemi, devri On iki Hayvanlı takvim sistemidir. İslam-Türk âlimleri bu on ikili sisteme Tarih-i Türki, Tarih-i Türkistan, Tarih-i Khıta ve Uygur veya Sal-i Türkan (Türk yılı) demektedirler (Turan 1941: 24). Bu takvimde Dünya’nın ömrü 3.600.000 yıldır. Bu süre 360 vendir. 1 ven 10.000 yıldır. 12 yıl 1 devirdir. 1 yıl 12 aydır. 1 ay 4 hafta ve 30 gündür (Nur 1926: 2). Bu on ikili sistemde her hayvan bir yıla ad vermektedir. Devre tamamlandıktan sonra, yeniden on ikili devre başlamaktadır. Yıllara adlarını veren hayvanlar sırasıyla şunlardır: 1) sıçgan (sıçan), 2) Ud (öküz), 3) pars (pars), 4) tavışgan (tavşan), 5) nek (timsah), 6) yılan (yılan), 7) und (at), 8) koy (koyun), 9) biçin (maymun), 10) tagaku (tavuk), 11) it (köpek), 12) tonguz (domuz) (Kaşgarlı Mahmud: I, 346). Sıralamadan da anlaşılacağı üzere, devrenin ilki sıçan, sonu ise domuz yılıdır.
Prof. Dr. İlhami Durmuş'un
Bozkır Kültür Çevresi Türk Tarihi Araştırmaları ve Kronolojisi makalesinden
Tamamı : http://goo.gl/9UQyii (Adres çubuğuna yazılınca makale pdf olarak bilgisayarınıza inmektedir.)
Ayrıca, Türk Takvimi : http://goo.gl/yeEkqa
Türk Astrolojisi : http://www.ntvmsnbc.com/
http://www.ntvmsnbc.com/
COMMENTS